Dirk breed: expositie uit de collectie van mecenas Van Schaik
Een bijzondere collectie schilderijen van de Noord-Hollandse kunstenaar Dirk Breed (1920-2004) is vanaf zaterdag 20 december bij Kunst Consult te zien. De werken zijn altijd in bezit geweest van mecenas Wim van Schaik (1924-2017), die Breed gedurende zijn carrière intensief heeft ondersteund. Hij en zijn echtgenote Hella waren bevriend met de kunstenaar, bewonderden hem en verzamelde zijn werk. Voor het eerst zijn de schilderijen beschikbaar voor verkoop op de expositie ‘Dirk Breed: uit de collectie van een mecenas'.
Onder andere polderlandschappen, zelfportretten en vergezichten in vogelvlucht zijn te bewonderen tijdens deze expositie. Wat deze ogenschijnlijk “normale” onderwerpen bijzonder maakt, is Dirks gebruik van felle, karakteristieke kleuren en het spel tussen mens en natuur. Ook keramische werken van kunstenares Lia Breed staan in de expositie.
De verkoopexpositie Dirk Breed: uit de collectie van een mecenas, vindt plaats vanaf zaterdag 20 December 2025 bij Kunstconsult in Zaandam. Meer informatie.
Afbeelding 1: Dirk Breed, olieverf op doek, landschap met dorp,
Dirk Breed
Dirk Breed (1920-2004) werd geboren in Kolhorn (1920), waar de Zeedijk en de Westfriese Omringdijk elkaar raken, en waar hij in 1930 de Wieringermeerpolder zag droogvallen. Het polderlandschap heeft grote indruk op hem gemaakt. Zijn hele schilderscarrière blijft het een hoofdrol spelen in zijn oeuvre. Niet alleen de landschappen, maar ook de gemoedstoestand is een van de hoofdrolspelers in zijn werk. De landschappen zijn verlaten, alsof de mens het heeft afgelegd tegen de natuur. Met titels als “Landschap met dorp”, en “Moderne stenen molen in leeg landschap”, zien we wie de hoofdrol krijgt: de natuur. Af en toe zien we een verdwaalde fietser of schaatser het opnemen tegen de wind. Is het de schilder zelf? Of we zien een gemaal, eenzaam aan de rand van de polder, een verwijzing naar de mens die het opneemt tegen het water. De schilderijen laten ons denken over de samenwerking tussen mens en natuur.
Afbeelding 2: Dirk Breed, olieverf op doek, eenzame schaatser in Westfries winterlandschap
Zijn Oeuvre kent een opmerkelijk kleurgebruik: intens en met veel contrast. Hierdoor wordt je het schilderij binnen getrokken, alsof je zelf deel bent van dat vlakke land. Ook kan het perspectief per schilderij sterk verschillen, de schilder speelt graag met de ogen van de kijker, om op deze manier te laten zien hoe klein de mens eigenlijk is. Na een donkere periode in Amsterdam, waar hij studeerde aan de Rijksacademie, streek hij neer met zijn vrouw Lia in het Utrechtse Waverveen, gelegen in een polder. Zijn werk werd lichter. Hij was weer op zijn plek. De schilder is altijd een jongen uit de polder gebleven.
Opmerkelijk zijn twee zelfportretten. Gemaakt op 26 jarige leeftijd (1946) en 78 jaar (1998). Deze portretten laten de ontwikkeling van de schilder zien: van zoekende kunstenaar met grote bewondering voor Vincent van Gogh, tot de geheel eigen schilder met een uniek expressief kleurenpalet. Beide portretten zijn te vinden op de verkoopexpositie.
Afbeelding 3: Dirk Breed, Olieverf op doek, Zelfportret in stijl van Vincent van Gogh, 1946
Lia Breed
Ook werk van Lia Breed (1928-2017) is te zien tijdens de expositie. Hoewel ze aanvankelijk de schildersopleiding aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam volgde, werd zij uiteindelijk gevangen door de keramiek. Lia wilde altijd schilderen met zachte, harmonieuze kleuren en de vormen zo weergeven dat je bijna kunt voelen hoe ze in de ruimte staan. Keramiek bracht haar de mogelijkheid. Ze besloot geen lessen te nemen, en zo vrijblijvend haar eigen kunst uit te vinden, zonder beïnvloeding van buitenaf. Ze was een onderzoeker en altijd in beweging. Keramiek was voor haar “een zoektocht die nooit stopt”.
Waar Lia’s werk zindert van aardse vreugde, zo melancholisch en soms buitenaards is dat van Dirk. Hun werk vult elkaar in zekere zin daardoor juist aan. Het zijn de schilderijen van Dirk: de stille kracht van de ontastbare natuur, en de keramiek van Lia: de levendige vormbaarheid en het gebruik van de aarde, wat elkaar zo versterkt.
De familie van Schaik
Wim en Hella van Schaik waren goed bevriend met het kunstenaars paar. Ze waren liefhebbers van hun werk en hebben de ontwikkelingen in het werk van Dirk en Lia Breed van dichtbij meegemaakt. Nu is het werk wat jaren lang door hen verzameld is te zien in deze expositie. Het is een indrukwekkende verzameling en tevens een van de redenen waardoor de kunstenaar schilderijen kon blijven maken. Als mecenas zorgde Van Schaik voor ondersteuning en realisering van vele werken.
De opening van de verkoopexpositie ‘Dirk Breed: uit de collectie van een Mecenas’ is op 20 december om 12:00 uur. Verder te bezoeken op 20 en 21 december en 26, 27 en 28 december, tussen 13.00 en 17.00 uur, of op afspraak, bij Kunst Consult te Zaandam.
Tekst door: Ariane Waitz
